το άκουσμα ενός ποιήματος σαν τον Ερωτόκριτο ήτανε μια γοητεία

 Γιαννης Τσαρουχης-Ερωτόκριτος και Αρετουσα

Αρχή ήτονε πολλά μικρή κι άφαντη δίχως άλλο,
μα το μικρό με τον καιρό εγίνικεν μεγάλο,
ελόγιασα να τη θωρώ κι ως τη θωριά να σώνω
κι μετά κείνη να περνώ και να μην δε ξαπλώνω
κι αγάλια - αγάλια η πεθυμιά το πελελό μου αμμάτι
κ' ήρχιζε κ ' εστρατάριζε κ ΄εσιγοπορπατάει.
Το σιγανό με τον καιρόπροθυμερόν εγίνη
κ ' ήβαν ο Ερωτας κρουφά τα ξύλα στο καμίνι.
Κι ώσαν απο μικρό αυγό πουλί μικρόν εβγαίνει,
τρεμουλιασμένο κι άφαντο και με καιρό πληθαίνει,
κάνει κορμί , φτερά και δύναμη και μεγαλότη κάνει,
το ίδιο εγίνη και εις εμέ στην απραγή μου νιότη...
αρχή μικρή κι αψήφιστηήτον απο την πρώτη,
μα εδά 'χει τόση δύναμη κ' ετσι μεγάλη εγίνη,
όπου μου πήρε την εξά και δίχως νου με αφήνει.......

" Μια φυλλάδα ελεεινά τυπωμένη σε χαρτί εφημερίδας, όπου, χωρίς να λογαριάσει κανείς τα τυπογραφικά λάθη, ο εκδότης παίρνει την άδεια να αλλάζει κάθε λέξη όπως του αρέσει· μ’ ένα εξώφυλλο χρώμα κουφέτου, είτε τριανταφυλλί, είτε φυστικί – μ’ αυτή την όψη κυκλοφορούσε, από τις τελευταίες δεκαετίες του περασμένου αιώνα, ο Ερωτόκριτος, “ποίημα ερωτικών (το ον με με ωμέγα στο αντίτυπό μου), συνταχθέν παρά Βικεντίου Κορνάρου, του εκ της Σιτίας χώρας, εν τη νήσω της Κρήτης”. Κυκλοφορούσε ανάμεσα στις ταπεινές τάξεις, στα νησιά, στις επαρχίες του ελλαδικού κράτους, στις μεγάλες μητροπόλεις του Έθνους. Τις περισσότερες φορές το πουλούσαν γυρολόγοι. Θυμάμαι, παιδί στη Σμύρνη, κάθε απόγεμα, την ίδια ώρα, την ίδια φωνή στο δρόμο: “Έχω βιβλία διάφορα! Τον Ερωτόκριτο και την Αρετούσα! Την Ιστορία της Γενοβέφας! Την Ιστορία της Χαλιμάς!…”
Την εποχή εκείνη οι άθλιες αυτές εκδόσεις με γοητεύανε. Στο ξώφυλλο ο Ερωτόκριτος, ένας λεβέντης κοιτάζοντας αγριωπά και κάπως λοξά, με περικεφαλαία θυσανωτή, μ’ αναδιπλωμένο μανδύα πάνω απ’ το θώρακα, έχοντας πίσω του ένα αχαμνό βυζαντινό περιστύλιο, το σκουτάρι και το κοντάρι αεροκρέμαστα ανάμεσα στις κολόνες. Ήταν για μένα η ίδια ψυχή με τον Διγενή και τον Μεγαλέξαντρο, ένας τρίδυμος αδερφός. Αν με ρωτούσαν, δε θα μπορούσα να ξεχωρίσω τον ένα από τον άλλον, όπως, το ίδιο, δε θα μπορούσα να βρω τίποτα που να ξεχωρίζει την Αρετούσα από τη γοργόνα του Μεγαλέξαντρου. Κι οι δυο γυναίκες βασανίζονταν από μια μεγάλη στέρηση. Τι είδους στέρηση ήταν αυτή, δεν μπορούσα τότε να το καταλάβω. Καταλάβαινα όμως πως ήταν αρκετή για να τις πολιτογραφήσει στον κόσμο που με τριγυρνούσε. Κι αυτός ο κόσμος -άνθρωποι του αμπελιού και της θάλασσας- βασανιζότανε, καθώς έβλεπα, από μια μεγάλη στέρηση· αργότερα έμαθα πως ήταν η στέρηση της ελευθερίας...
 ..το διάβασμα ή το άκουσμα ενός ποιήματος σαν τον Ερωτόκριτο ήτανε μια γοητεία· και η γοητεία αρέσκεται στην επανάληψη· είναι η ίδια φύση με την μαγική επωδό. Μια γοητεία που έπρεπε να κρατήσει πολλές βραδιές, ίσως τις βραδιές ενός ολόκληρου χειμώνα. Όταν τέλειωνε το ποίημα, το ξαναπαίρναν από την αρχή· στο τέλος το μάθαιναν απ’ έξω." (Γ.Σεφέρης Δοκιμές τόμος Α-Εκδ.Ικαρος)

26 Μαρτίου 1553 γεννήθηκε ο Βιτσέντζος Κορνάρος.

Θεόφιλος